Aslında hayatımızı yönlendiren, algılarımızı etkileyen çok önemli iki konu... Hep kötü olduklarından bahsedilir, oysa onlar olmadan hayatı normal akışında devam ettirmek bizi çok zorlar, hareket kabiliyetimizi çok kısıtlar... Karar verme aşamalarımızda yargılar ve önyargılar olmasa ne kadar zorlanırız...
Yine de dikkat etmem gereken husus bir yargı / önyargı sahibi olmamak değil, yargılarımda esnek olmak sanırım... Hayat deneyimlerle dolu, seçimler pek çok... Bu nedenle olsa gerek seçimlerimizi kolaylaştırmak için bazı yargıları kullanıyoruz...
Bu yargıların bazıları toplumca kabul edilen konular bazıları ise tamamen bize özel...
Herşeyden önce, eskiden tanıdığımız insanlarla ilgili yargılarımız var... Mesela eski bir lise arkadaşımız ile ilgili, düşünün ergenlik dönemindeki aşırı hormonal halimizle, onun o aşırı hormonal, kendini ispat halindeki durumunu yargılamış ve onu kafamızdaki bir çerçeveye oturtmuşuz... Aradan geçmiş 20 yıl... O köprünün altından kimbilir ne kadar su akmış... Ama biz hala onun o sivilceli ukala kız olduğunu sanıyoruz... Oysa tıpkı onun gibi ben de yeni bir insanım...
İlkokuldan bir arkadaşım vardı... Benden çoooook önce evlendi ve benim aklımdan bile geçmezken çocuk sahibi oldu... Ben çok para kazanan bekar bir gezginken, o evinde çocuk bakıp "delilikler" yapıyordu... Bense kendimce "onu olduğu gibi" kabul etmiştim... Son görüşmemizin üzerinden sanırım 8 yıl falan geçti... Şimdi çocuklu bir ev hanımı olarak baktığımda kendimi aynı "delilikleri" yaparken buluyorum... Bu şartlar altında baktığımda içim soruyor:
- Ben onu hiç anlamadan yargılarken
- O beni sadece severek misafir ederken
- Bana dönüp kafasınının içindeki buluttan bahsederken
- ve ben onu gerçekten hiiiiiiiiç anlamazken
neler hissetti acaba? Anlamamı bekledi mi?
Şimdi hayal meyal yakalıyorum bazı anları, bugün bana zor gelen bazı anlarla onun o zaman, daha 26-27 yaşındayken nasıl başettiğini yakalamaya çalışıyorum...
Algılarım yargılarımla ne kadar meşgulmüş, hiçbirini hatırlamıyorum...
Belki bugün olsa onu anlayacağım, ama acaba o şimdi kendi ile aynı sorunları yaşayan bu kadını ergenlik çağında bir kız sahibi çalışan bir kadın olarak anlayacak mı?
Yargılarımız yaşadıklarımızı etkiliyor, yaşadıklarımız da yargılarımızı.
Böylece rönesansa ön ayak olmuş bir sözün içi bende de biraz daha doluyor:
"Ben insanım. İnsana özgü olan hiçbirşey bana yabancı değil."
Yine de dikkat etmem gereken husus bir yargı / önyargı sahibi olmamak değil, yargılarımda esnek olmak sanırım... Hayat deneyimlerle dolu, seçimler pek çok... Bu nedenle olsa gerek seçimlerimizi kolaylaştırmak için bazı yargıları kullanıyoruz...
Bu yargıların bazıları toplumca kabul edilen konular bazıları ise tamamen bize özel...
Herşeyden önce, eskiden tanıdığımız insanlarla ilgili yargılarımız var... Mesela eski bir lise arkadaşımız ile ilgili, düşünün ergenlik dönemindeki aşırı hormonal halimizle, onun o aşırı hormonal, kendini ispat halindeki durumunu yargılamış ve onu kafamızdaki bir çerçeveye oturtmuşuz... Aradan geçmiş 20 yıl... O köprünün altından kimbilir ne kadar su akmış... Ama biz hala onun o sivilceli ukala kız olduğunu sanıyoruz... Oysa tıpkı onun gibi ben de yeni bir insanım...
İlkokuldan bir arkadaşım vardı... Benden çoooook önce evlendi ve benim aklımdan bile geçmezken çocuk sahibi oldu... Ben çok para kazanan bekar bir gezginken, o evinde çocuk bakıp "delilikler" yapıyordu... Bense kendimce "onu olduğu gibi" kabul etmiştim... Son görüşmemizin üzerinden sanırım 8 yıl falan geçti... Şimdi çocuklu bir ev hanımı olarak baktığımda kendimi aynı "delilikleri" yaparken buluyorum... Bu şartlar altında baktığımda içim soruyor:
- Ben onu hiç anlamadan yargılarken
- O beni sadece severek misafir ederken
- Bana dönüp kafasınının içindeki buluttan bahsederken
- ve ben onu gerçekten hiiiiiiiiç anlamazken
neler hissetti acaba? Anlamamı bekledi mi?
Şimdi hayal meyal yakalıyorum bazı anları, bugün bana zor gelen bazı anlarla onun o zaman, daha 26-27 yaşındayken nasıl başettiğini yakalamaya çalışıyorum...
Algılarım yargılarımla ne kadar meşgulmüş, hiçbirini hatırlamıyorum...
Belki bugün olsa onu anlayacağım, ama acaba o şimdi kendi ile aynı sorunları yaşayan bu kadını ergenlik çağında bir kız sahibi çalışan bir kadın olarak anlayacak mı?
Yargılarımız yaşadıklarımızı etkiliyor, yaşadıklarımız da yargılarımızı.
Böylece rönesansa ön ayak olmuş bir sözün içi bende de biraz daha doluyor:
"Ben insanım. İnsana özgü olan hiçbirşey bana yabancı değil."
Bahar'cım.....
YanıtlaSilkendinle yaptigin sohbetleri paylasman acik.. yalin....
kompleks cumleler kurmadan, icindekini oldugu gibi yaziya dokebilmen...
Seninle sohbet ettigim kadar , yazilarini okumakta da zevk aliyorum.